Kort Verslag Commissie Bestuur 10 februari 2022

Inspreekster.

Als inspreekster heeft zich aangemeld Mevrouw Karin Boschaart, voorzitster van de Stichting leefomgeving Rivierenland, die zich bezorgd maakt over het beleid ten aanzien van de huisvesting van buitenlandse arbeiders. Zij maakte zich zorgen en vroeg zich af of de Gemeente Tiel een overeenkomst heeft voor huisvesting van immigranten op het voormalige Duijts-terrein, op bedrijventerrein Latenstein. De initiatiefnemer daarvan zou de Kafra Housing en Otto groep zijn, die geen huurwoningen in Tiel heeft, terwijl de Van Doorn Groep, die eerder op de Kwadrant een arbeidershuisvesting wilde bouwen, hier wel huurwoningen heeft. Met andere woorden: gaat van Doorn niet bouwen op Latenstein, dan komen er geen huurwoningen vrij voor normale verhuur aan woningzoekende gezinnen, maar komen er juist meer buitenlandse arbeiders voor huisvesting naar Tiel, terwijl zij elders werken. Zie hier de patstelling.

Voorts stelde zij vast, net als ProTiel overigens, dat er nogal wat regionale gemeenten niet meedoen. Slechts Tiel, Zaltbommel en Neder Betuwe dragen de last van de regio. Wat betekent dit voor een echte regionale aanpak, waarin ook Buren, Culemborg, West Maas en Waal, Maasdriel en West Betuwe hun verantwoordelijkheid zouden moeten nemen?  

  Informatienota ‘Informatienota Problematiek Arbeidsmigranten in Regionaal Perpectief

Heel goed aansluitend bij het verhaal van mevrouw Boschaart, was er aan de orde de ‘Informatienota Problematiek Arbeidsmigranten in Regionaal Perpectief’. Een nota die uit regionaal initiatief voortkwam en ook ongewijzigd in alle gemeenteraden van de regio behandeld werd. Het ging daarbij niet alleen over de huisvestingsproblematiek van de arbeidsmigranten, maar om tal van toestanden daar omheen. Ook werd een toekomstperspectief geschetst, waarbij de vergrijzing van de eigen beroepsbevolking ertoe zou gaan leiden dat het aantal migranten in de nabije toekomst sterk zou toenemen. Gezien de politieke gevoeligheid van het onderwerp, was onze fractie, samen met die van Groen Links en van de PvdB van mening dat het onderwerp ter bespreking op de agenda van de raad moest worden gezet. Aldus werd besloten.

AVRI en Werkzaak.

Hoewel in juridische zin de raden het voor het zeggen hebben in de gemeenten, komt die verantwoordelijkheid niet goed tot haar recht als het gaat om sturing te geven aan de gemeenschappelijke regelingen, zoals onder meer de AVRI en de Werkzaak. Deze regelingen worden overeind gehouden met een dagelijks en algemeen bestuur bestaande uit wethouders van deelnemende gemeenten. Op het gevoerde beleid hebben de raden achteraf enige invloed, door er al dan niet mee in te stemmen. Een voor het gemiddelde raadslid onbehaaglijke en ondemocratische toestand. De raden van de regio’s, met Peter Elferink als een van de initiatiefnemers, hebben al eens actie ondernomen om in deze constellatie verandering te brengen. Dat leek naar veel vijven en zessen, trekken en duwen, wat teweeg te gaan brengen. Tenminste, er werd door met name de AVRI-bestuurders besloten dat er een andere vorm van bestuur en een nieuw bedrijfsmodel moest komen, waarbij de raadinvloed meer aan de voorkant van het beleid zou komen. Maar gaat dat nu iets veranderen voor de raad? Nee, eigenlijk niet, want er wordt toch weer besloten tot een getrapt bestuurssysteem, de besluiten worden weer genomen als vanouds en het raadslid mag achteraf weer aangeven of hij het al dan niet eens is met het tot dan gevoerde beleid.

Bij de behandeling van beantwoorde vragen, door regionale fracties aan het AVRI-bestuur gesteld, merkte onze fractie dan ook op dat er blijkbaar een interpretatieverschil bestaat tussen de raadsleden en het AVRI-bestuur over het begrip ‘aan de voorkant komen’. “Aan de voorkant komen betekent volgens onze fractie dat er een debat met de raden had moeten plaatsvinden over de vraag of verdere uitwerking van de door AVRI gestelde kaders acceptabel zou zijn. Er gaan immers fundamentele veranderingen in het bedrijfsmodel en de rol van AVRI en van Werkzaak plaatsvinden. Het gaat dan niet om uitgewerkte voorstellen, maar over de nieuwe strategische uitgangspunten en kaders. Dat ligt per definitie op een hoger abstractieniveau”.

Verslag jaarwisseling.

Uit het verslag over de jaarwisseling bleek dat er deze keer, in tegenstelling tot voorgaande jaren, geen grote incidenten waren. Of dit mede te danken was aan de algemene coronamaatregelen, viel moeilijk vast te stellen. Maar de preventieve maatregelen van het gemeentebestuur, bestaande uit de inzet van toezichthoudende vrijwilligers en professionals, heeft zeker een belangrijke rol gespeeld. Desondanks waren er wel twee gevallen van agressie naar hulpverleners en werd er toch nog een schade aan het publieke eigendom van € 34.000 vastgesteld. Reden voor de fractie van ProTiel om stevige complimenten af te geven naar iedereen, vrijwilligers en beroepskrachten, die het toezicht hadden uitgeoefend. Maar een kritische noot was er toch ook van fractielid Marco van Tongeren in zijn krachtig betoog. “Het is fijn te horen dat er weinig grote incidenten zijn voorgevallen. Zeker in tijden waarin de Horeca niet open mocht, had dit heel anders kunnen zijn. Maar daarnaast hebben we zorgen over de toename van agressie naar de hulpdiensten. Ook zien we een trend ontstaan van het iedere keer weer aanpassingen doen om vernielingen en het plegen van geweld te voorkomen. Natuurlijk zijn we het er mee eens dat we deze preventieve maatregelen moeten nemen. Maar tegelijkertijd voelt het niet goed dat er nauwelijks aanhoudingen zijn verricht, zoals dat na de incidenten van de vorige jaarwisseling ook al niet gebeurde. De daders blijven er iedere keer maar mee weg komen. Is dit soms bewust beleid? En als dat het is, wat is daarvan dan de reden? Er wordt gesproken over hotspots van vernieling en het in overweging nemen om nog meer gemeentelijke eigendommen preventief te verwijderen. Het lijkt me dat dit ook de nodige kosten met zich mee gaat brengen. Het is toch wel wat zot dat we nog meer vuilnisbakken gaan afsluiten of verwijderen. En wat gaan we dan doen met het extra zwerfvuil dat daaruit voortkomt? Of redeneren we met de simpele gedachte van ‘daar hebben we vrijwilligers voor’, die we met een koekje belonen voor hun inzet. Terwijl we de vandalen als het ware een slagroomtaart toe stoppen door hen ongestraft te laten. Volgens ProTiel”, aldus van Tongeren, “is er hier sprake van een tekortkoming en het ontbreken van normen en waarden. Wij vinden dat de pakkans van daders vergroot kán en moet gaan worden. Trouwens, waarom wordt er op de bekende hotspots geen tijdelijk cameratoezicht meer toegepast?  In het verleden, bijvoorbeeld op de Hennepe, heeft dit niet alleen preventief gewerkt, maar ook tot aanhoudingen geleidt. Wij willen aanhoudingen zien die passen bij de aard van de vernielingen en zeker bij agressief gedrag richting hulpdiensten”.

Op de door Marco gestelde vragen had burgemeester Beenakker niet onmiddellijke een antwoord. Wel sprak hij de mening uit dat cameratoezicht niet in alle gevallen de oplossing is. De gemeente wil volgend jaar wel ook de ouders op hun verantwoording wijzen en kinderen in het onderwijs al met de gevolgen van ongewenst vuurwerkgedrag op de hoogte gaan brengen.

Warmtetransitie.

Het college vraagt de commissie om advies over haar visie aangaande de warmtetransitie binnen de gemeente Tiel. Oftewel, is de commissie het al dan niet eens met de ideeën van het college hoe van het gas af te komen en welke alternatieve energiebronnen daar dan voor in de plaats te stellen? Overigens gaat het om een visie op hoofdlijnen: wijkplannen voor verduurzaming, warmtenet onderzoeken en dergelijke, waarbij netbeheerders en woningcorporaties nauw worden betrokken. Hoewel onze fractie zich alleszins bewust is van de noodzaak tot alternatieve energiekeuzes, wil zij wel onder ogen gebracht hebben dat er tal van beren liggen op de weg naar sommige vormen van duurzaamheid. De fractie had daarom heel wat vragen te stellen aan het college. Wie uiteindelijk de rekening van de investeringen zouden gaan betalen, wilden wij weten. Waren dat de corporaties en verhuurders, dan zouden die de kosten inpassen in hun huren, terwijl nu al steeds meer mensen met hun woonlasten in de knel komen. Onwenselijk daarom de kosten af te wentelen. Ook wilden wij weten of de te hanteren technieken wel honderd procent betrouwbaar zijn, want wij willen geen wijken met ongeneeslijk kreupele warmtevoorzieningen als die van buurt zeven in Passewaaij. En zou de continuïteit van de energielevering aan onze inwoners altijd en overal gedekt zijn? Want wat als een commerciële restwarmteleveraar failliet gaat, de eigenaar besluit de productielocatie te sluiten, of te verplaatsen? En zouden in de nieuwe situatie energietarieven niet door het dak gaan? Met een commerciële restwarmteleverancier als bijvoorbeeld Niacet, zou dan immers een monopolist aan het roer komen. Ook over het elektriciteitsnet spraken wij onze zorg uit, hoewel de Tielse situatie tot nog toe lang niet slecht is. Maar in regionaal verband is dat wel het geval. Zouden de transportnetten dan wel op tijd klaar zijn om de toename van opgewekte en afgenomen energie aan te kunnen? Elders in de regio kan het elektriciteitsnetwerk het nu al niet aan. Inwoners daar, die zelf zonnepanelen plaatsen, kunnen niet meer terug leveren. Een ronduit onwenselijke situatie als je draagvlak wilt. Tenslotte hebben wij er op gewezen dat er geen budgetten zijn om investeringen te doen en de lasten weg te houden bij onze inwoners.

De fractie van de VVD reageerde hierop dat commissieleden de stukken goed moeten lezen en geen inhoudelijke vragen zouden moeten stellen. Daar was de fractie van Groen Links het niet mee eens, die vond dat de vragen van de ProTiel fractie tot de kern van de zaak kwamen.

De wethouder kwam nog wel terug op de door ons gestelde vragen en waar mogelijk kregen we     beantwoording of nam hij onze zorg mee in het vervolgtraject.

Alle fracties steunden het college overigens met de voorgenomen onderzoeksplannen. Op verzoek van ProTiel en GroenLinks wordt het onderwerp regulier geagendeerd.

Zienswijze kadernota AVRI.

 In de door het college opgestelde concept zienswijze op de kadernota 2023 van de AVRI, wordt   aangegeven dat de

gemeente Tiel geen inhoudelijke bemerkingen heeft op de kadernota. Maar daar werd, in het bijzonder door onze fractie, door de commissie op afgedongen. In de opstelling van het college werd onder meer ingegaan op komende ontwikkelingen en een trendbreuk met het verleden met vijf nieuwe strategieën. Juist de zaken waar de raden buiten gehouden waren, zoals in dit verslag ook onder het hoofd AVRI en WERKZAAK al is beschreven. Reden voor ProTiel om een aanvulling in de zienswijze voor te stellen die als volgt zou moeten luiden:’ De raad van Tiel is zwaar teleurgesteld dat dergelijke strategische ontwikkelingen niet vooraf met de raad van Tiel en onze collega-raden is doorgesproken. Dan hadden de raden iets kunnen vinden van deze strategische voornemens, die tot een fundamentele wijziging van taken en rollen leiden.’ Gesteund door alle partijen zal ProTiel een amendement inbrengen in de eerstvolgende raadsvergadering om de zienswijze aan te passen.